ป้าแปะเบือย – ผู้คืนชีวิตให้ผ้าภูมิปัญญากะเหรี่ยงบ้านห้วยปูหลวง

ป้าแปะเบือยเป็นหนึ่งในสมาชิกที่มีประสบการณ์สูงที่สุดของกลุ่ม เธอถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับลวดลาย เทคนิคการปลูกฝ้าย ปั่นฝ้าย และการทอผ้าแบบดั้งเดิมที่ได้รับการสืบทอดจากมารดาและสั่งสมมาตลอดชีวิต ให้กับสมาชิกกลุ่มอย่างไม่หวงวิชา

ผ้าทอพื้นเมืองของชาวบ้านห้วยปูหลวงมีรากฐานจากภูมิปัญญาบรรพบุรุษที่สืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน ลวดลายและสีสันได้รับแรงบันดาลใจจากวิถีชีวิตและธรรมชาติรอบตัว เดิมทีชาวบ้านใช้ฝ้ายที่ปลูกเอง และย้อมสีจากวัสดุธรรมชาติ เช่น เปลือกไม้ ใบไม้ และขมิ้น ซึ่งเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและปลอดภัยต่อร่างกาย แต่เมื่อเวลาผ่านไป คนรุ่นใหม่หันมาใช้เส้นด้ายและสีย้อมเคมีที่สะดวกกว่า ทำให้วิถีดั้งเดิมเริ่มเลือนหาย

ด้วยความร่วมมือระหว่างป้าแปะเบือย กลุ่มทอผ้าบ้านห้วยปูหลวง และเจ้าหน้าที่มูลนิธิรักษ์ไทย จึงได้เริ่มโครงการฟื้นฟูการย้อมสีธรรมชาติอีกครั้ง แม้ในระยะแรกจะประสบปัญหา เช่น สีไม่ติดเส้นฝ้ายหรือสีอ่อนเกินไป แต่ทุกคนก็ร่วมกันแลกเปลี่ยนวิธีการ ทดลอง ปรับปรุง และเรียนรู้ไปด้วยกัน เกิดเป็นเวทีการพูดคุยและการเรียนรู้ระหว่างคนรุ่นเก่ากับคนรุ่นใหม่

ความสำเร็จครั้งนี้ไม่เพียงรื้อฟื้นองค์ความรู้ด้านการย้อมสีธรรมชาติให้กลับมามีชีวิต หากยังเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชน และเป็นการส่งต่อภูมิปัญญาท้องถิ่นสู่คนรุ่นใหม่ เพื่อใช้เป็นฐานในการพัฒนาคุณภาพชีวิตให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมในอนาคต